Các nhà nghiên cứu tại ĐH Massachusetts Amherst đã thử nghiệm tính hiệu quả 4 loại khẩu trang phổ biến tại các nước đang phát triển và kết quả hết sức bất ngờ.
Hiện các thành phố lớn ở các quốc gia đang phát triển đang phải đối mặt với tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng từ khí thải động cơ diesel và đốt rác. Đáng lo ngại nhất là bụi dạng hạt lơ lửng trong khí quyển.
Những hạt này có kích thước rất nhỏ, chỉ có thể nhìn thấy dưới kính hiển vi. Khi các hạt này hình thành, gió có thể cuốn chúng đi và phát tán trên một phạm vi rộng lớn.
Mỗi năm có gần 6 triệu người chết sớm vì tiếp xúc phải bụi lơ lửng. Hầu hết trong số này tử vong do các bệnh về tim, phổi và đột quỵ nhưng nhiều người không nhận ra.
Tại phòng thí nghiệm, các nhà nghiên cứu khoa Khoa học Sức khoẻ Môi trường, ĐH Massachusetts Amherst thực hiện tính hiệu quả trên 6 loại khẩu trang thông dụng ở các quốc gia đang phát triển, trong đó có Việt Nam.
Kết quả được công bố trên Journal of Exposure Science & Environmental Epidemiology của Springer Nature cho thấy không có loại khẩu trang nào có hiệu quả 100%. Đặc biệt các loại khẩu trang bằng vải ít tiền có hiệu quả bảo vệ rất thấp.
Khẩu trang vải lọc kém nhất
Trong phòng thí nghiệm, 6 loại khẩu trang làm từ các loại vật liệu bao gồm vải, giấy và polypropylene được đeo lên một mô hình đầu người đặt trong một buồng kín được xả đầy bụi lơ lửng.
Nhóm nghiên cứu đặc biệt tò mò về các loại khẩu trang bằng vải ít tiền được sử dụng rộng rãi ở các quốc gia đang phát triển với giá chưa tới 1 USD, có thể giặt và tái sử dụng nhiều lần.
Kết quả: Loại khẩu trang vải co giãn thông thường có tính hiệu quả thấp nhất, chỉ lọc bỏ được 15-57% lượng bụi trong luồng khí đi qua.
Điều này có nghĩa nếu đeo khẩu trang vải thông dụng trong 1 ngày ô nhiễm ở New Delhi với mật độ bụi lơ lửng 350 microgams/m3 thì khối bụi vẫn lọt vào người gấp 10 lần nồng độ tiêu chuẩn của WHO.
Với khẩu trang y tế N95 làm từ polyprolen, trong điều kiện phòng thí nghiệm và mẫu thử nghiệm là các hạt muối có đường kính 300 nm, khẩu trang này có thể loại bỏ được 95% tổng số hạt.
Đây là tiêu chuẩn được sử dụng để bảo vệ công nhân phải tiếp xúc ngắn hạn với môi trường có nguy cơ ô nhiễm cao như khai thác mỏ, cơ khí, hay các ngành nghề độc hại khác.
